Meditasyonun Temelleri: Meditasyon Çeşitleri Nelerdir?

Meditasyon, asırlardan beri çeşitli kültürlerde uygulanan güvenilir bir yöntem. Günümüzde de pek çok farklı türde meditasyon pratiği uygulanıyor. Nefes egzersizleri ve nefes farkındalığı bu pratiklerin pek çoğunda önemli bir rol oynuyor. Bu farklı türleri size kısaca anlatmadan önce Vedik meditasyonun diğer yöntemlerden ayrı bir yerde olduğunu söylemek istiyorum. Tüm diğer yöntemler farkındalık arttırmaya ve rahatlamaya yönelik, bir rehber eşliğinde de uygulanabilen, başlangıç seviyesinde pratikler. Vedik meditasyon ise apayrı bir ustalık yolu. 

• VEDİK MEDİTASYON

Yıllar süren araştırma, uygulama ve eğitimlerin sonucunda tüm meditasyon yöntemleri içinde en etkili ve güçlü yöntemin Vedik meditasyon olduğunu söyleyebilirim. Aslında klasik Vedik meditasyon için birçok meditasyon tekniğinden biri diyemeyiz. Vedik meditasyon, meditasyon yapmanın en eski yoludur ve bugün bildiğimiz tüm tekniklerin atasıdır. Kimsenin yönlendirmesi olmadan, kişinin sadece kendi kendine kalmasıyla uygulanır. Etkilerini günlük yaşamımızda net bir biçimde deneyimlediğimiz Vedik meditasyonu alışkanlığa dönüştürmek son derece kolaydır. Transandantal meditasyon adlı teknik de Vedik meditasyonun bir türüdür.

• BİLİNÇLİ FARKINDALIK (MINDFULNESS)

Farkındalık meditasyonu dünyada yaygın olarak uygulanan meditasyon pratiklerinden biridir. Şimdiye odaklanarak anda kalmayı öğrendiğimiz bu pratik, stres yönetiminde oldukça etkilidir. Farkındalık meditasyonu sayesinde geçmiş ve gelecek hakkındaki endişelerimizden kurtulmayı öğreniriz. Zihinsel açıdan güçlü, duygusal açıdan dengeli olmayı sağlayan farkındalık meditasyonu, basit ve etkili bir pratiktir. 

• SEVGİ DOLU NEZAKET (METTA PRATİĞİ

Sevgi ve şefkat duygularına sahip olmak yaşamımızda dengeli ve sağlıklı ilişkiler kurmamız için temel teşkil eder. Öfke, kin ve kıskançlık gibi ağır duygular ise hem kendimize hem de ilişkilerimize zarar verir. Merhametten yoksun kalmak bizi ağırlaştırır ve incitir. Böyle durumlarda meditasyon, sevgi, şefkat ve nezaketi çoğaltmak için son derece etkilidir. Öz sevgi ve öz saygıyı yeşertip büyütmek, tüm varoluşa yayılan hakiki bir anlayış geliştirmemizi sağlar.

• REHBERLİ MEDİTASYON

Rehberli meditasyon pratiği pek çok insanın tercih ettiği bir uygulamadır. Özellikle meditasyona yeni başlayanlar için öğretici ve geliştirici bir alıştırma olabilir. Canlı veya kayıttan dersler eşliğinde rehberli meditasyon yapabiliriz. İhtiyaç duyduğumuz her an ve her yerde uygulanabilmesiyle son derece pratiktir. Rehberli meditasyonlar, özellikle uykusuzluk ve ağrı gibi günlük hayatı zorlaştıran durumlarda oldukça etkili bir yardımcıdır. 

• HAREKET MEDİTASYONU

Uzun süre sabit bir biçimde oturmak bazı insanlar için zorlayıcı olabilir. İşte bu noktada hareketli meditasyon etkili bir çözüm sunar. Hareketli meditasyon pratikleri, bedenin aktif biçimde meditasyona dahil edildiği uygulamalardır. Yoga ve kundalini gibi dinamik pratikler ya da yürüyüş meditasyonları yalnızca bedeni değil zihni de rahatlatır ve canlandırır.

• KUNDALİNİ

Kundalini son derece güçlü ve etkili bir pratiktir. Kundalini meditasyonu için gerekli yöntem ve uygulamalar mutlaka usta bir öğretmenden öğrenilmelidir. Yeterli bir eğitim aldıktan sonra Kundalini’yi rahatlıkla kendi başınıza uygulayabilirsiniz. Kundalini enerjisini uyararak farkındalığı yükselten çalışma, zihin-beden uyumunu ve ruhsal dönüşümü teşvik eder.

• VÜCUT TARAMA

Vücut tarama yöntemi özellikle bedeni rahatlatmak ve fiziksel olarak gevşeme için uygulanan etkili bir pratiktir. Yargısız izlemeyi geliştirdiği için, meditasyona yeni başlayanlara tavsiye edebileceğim bir uygulamadır. Belirli bir sırayla bedenin çeşitli bölgelerine odaklanarak o alanı kasıp bırakma esasına dayanan uygulama, beden farkındalığını geliştirmek için oldukça yararlıdır. Fiziksel gerginlik, ağrı, uykusuzluk gibi sorunlarla baş etmek için güçlü bir yardımcıdır.

• ODAKLANMA MEDİTASYONU

Zihnimiz sürekli olarak gelip geçen duygu ve düşüncelerle meşgul olur. Maymun zihin adı verilen bu durum, belirli bir şeye odaklanmayı güçleştirir. Odaklanma meditasyonu bu güçlüğü aşmaya ve dağınık zihni sakinleştirmeye yardımcı olur. Bu pratikte herhangi bir sese, objeye, bedensel hisse ya da nefesimize odaklanabiliriz. Uygulama sırasında düşünceler araya girebilir ve odağımızı kaybedebiliriz. Amaç, her seferinde yeniden nazikçe odağımıza yönelmek ve yargısız bir biçimde yoğunlaşmayı sürdürmektir. Odaklanma meditasyonu, zihinsel rahatlamanın yanı sıra konsantrasyon becerimizi geliştiren etkili bir uygulamadır. 

• GÖRSELLEŞTİRME

Görselleştirme meditasyonu hayal gücümüzün meditasyon etkinliğine dahil edildiği bir uygulamadır. Gerçekleştirmeyi istediğimiz bir durumu zihnimizde canlandırmak, ona ulaşmak için etkili bir farkındalık alanı yaratır. Bedeni ve zihni rahatlatarak sağlık, başarı, bolluk gibi istenilen durumlara ulaştığımız bir vizyon yaratırız. Beş duyumuzu aktif bir şekilde işin içine katarak gerçeğe yakın bir deneyim yaratır ve enerjimizi bu deneyime kanalize ederiz. Düzenli olarak uygulandığında bu çalışma hayallerimize ulaşmak için etkin bir yardımcıdır. 

• MANTRA MEDİTASYONU

Mantra kelimesi, Sanskrit dilinde zihnin aracı anlamına gelir. Meditasyonlarda kullandığımız mantralar zihinsel gücümüzü ses titreşimleriyle kanalize ettiğimiz aracılardır. Meditasyon, yoga ve nefes çalışmalarına aşina olanlar Om kelimesini mutlaka duymuştur. Om sesi en çok bilinen ve kullanılan mantralardan biridir ve oldukça güçlüdür. Mantra meditasyonları dilediğimiz zaman, kendi kendimize uygulayabileceğimiz kolay ve etkili pratiklerdir.

• VİPASSANA

Olanı olduğu gibi görmek anlamına gelen Vipassana geçmişimizle yüzleştiğimiz ve şimdiyle bağlantı kurduğumuz etkili bir meditasyon türüdür. Katılımcılar, uzun bir süre boyunca sessiz kalarak içsel bir yolculuğa çıkar. Dikkatimizi bedene ve içsel hallere yönlendirdiğimiz vipasana diğer meditasyon türlerine göre daha fazla odaklanma ve adanmışlık gerektirir. Özellikle madde bağımlılığı gibi zorlu alışkanlıkların tedavisinde etkili bir yöntemdir. 

• NEFES MEDİTASYONU

Tüm bu metotların yanı sıra, nefes meditasyonunu da bir meditasyon yöntemi olarak sayabiliriz. Bu aslında tamamen farklı bir yöntem olmayıp, mindfulness veya vücut tarama gibi pek çok farklı teknikte zihni odaklamak için nefese yoğunlaşmayı içerir. Nefes meditasyonlarında nefes manipüle edilebileceği gibi nefesin doğal akışına da odaklanılabilir.

Meditasyon pratikleri konusunda verdiğimiz bilgilerden faydalanacağınızı umuyorum.