Liderlik Nedir? Özellikleri ve Biçimleri Nelerdir?
Liderler takipçileri olmadan var olamazlar. Takipçileri tarafından desteklenmeyen daha iyisi için zorlanmayan lider, gerçek bir lider olamaz. Takipçileriyle iletişim kurmak için diz çöken liderler, onların gözünde yücelirler.
Liderlik Nedir?
Liderlik kavramı en basit haliyle bir grubu ya da organizasyonu yönlendirme, motive etme, etkileme ve organize etme süreci olarak ifade edilir. Liderler kişilerin ya da toplulukların belirli bir hedefe ulaşmasını sağlamak için rehberlik ya da yol göstericilik yapan kişilerdir. “Liderlik nedir?” sorusunun yanıtı basit şekilde verilebilse de lider olmak veya liderlik etmek bir tanımdan çok daha fazlasıdır. Başarıya veya hedefe giden yolda doğru bir lider olabilmek ya da doğru kişiyi lider seçebilmek için “liderlik özellikleri nedir?” sorusu sorulmalıdır.
Liderlik Özellikleri Nelerdir?
Gerçek liderler;
- Başkaları hakkında ne düşündükleri ve onlardan ne beklediklerine göre;
- Kendilerinin ne düşündükleri ve ne hissettiklerine göre;
- Tanrı'nın onlardan ne beklediğine göre hareket ederler.
Her grubun kendi dilinden anlayan, onlarla aynı dili konuşan kutsal bir elçisi vardır. Bir liderin yönettiği insanlar, aslında onun küçük bir yansımasıdır.
Liderler daha çok kalplerine ve iç görülerine güvenen insanlardır. Özgün insanlardır, nadir bulunurlar ve sayıları bir veya birkaç tanedir. Takipçiler ise daha çok başkalarının fikirlerine güvenirler, çevremizde her zaman görmeye alışık olduğumuz insanlardır ve sayıları çoktur.
Gerçek bir bilge liderin yaptığı iş, yazdığı yazı ve söylediği söz; yok olmayan, sonsuza dek ayakta kalan, hikmetli ebedi hakikatler üzeredir. Sözde bir lider ise, bilgelikten uzak, yok olup gidecek, geçici illüzyonlar yapar. Yazdıkları ve söyledikleri de bu minval üzerdir.
Liderler birçok kişi tarafından "hatalı" ya da "yanlış" olarak değerlendirilen bir şey yaptığında, ciddi bir şekilde kınanırlar ve bu nadiren unutulur. Takipçiler ise insanların "hatalı" ya da "yanlış" olarak değerlendirdiği bir şey yaptıklarında, aldıkları tepkiler geçicidir ve sadece yorumlardan ibarettir.
Liderler birçok kişi tarafından "doğru" veya "haklı" olarak değerlendirilen bir şey yaptıklarında, toplum nezdinde takdir edilir ve unutulmazlar. Takipçiler ise birçok kişi tarafından "doğru" ya da "haklı" olarak değerlendirilen bir şey yaptıklarında, alacakları şey yalnızca geçici yorumlardan ibaret olacaktır.
Övgü ve kınama bir lider için ebedi, bir takipçi için ise geçicidir.
Liderler, takipçilerine “nüfuz etmeden” önce kendi korkularını aşarlar, çünkü aksi takdirde korkuları zihinlerini daraltır. Liderler, belirsizlik içinde olmayan insanlardır ve takipçilerine de belirsizlik aşılamazlar.
"Eğer eylemleriniz başka insanların daha fazla hayal kurması, daha fazla öğrenmesi, daha fazlasını yapması ve daha fazlası olması için ilham veriyorsa, siz bir Lidersiniz.
Liderlik Çeşitleri
Her bireyin ve topluluğun farklı özellikleri olduğu için liderlik çeşitleri de bu özelliklere göre çeşitlenmektedir.
Karizmatik Liderlik
Kişiler ya da topluluklar üzerinde etkileri yüksek olan ve cazibe ile kitleleri etkileyen liderler karizmatik lider olarak tanımlanır.
Dönüşümcü Liderlik
Takipçileriyle duygusal bağlar kuran ve onların potansiyellerini geliştirmek için destek sağlayan kişilerin yaptığı liderlik, dönüşümcü liderliktir.
Demokratik Liderlik
Topluluğu ile iş birliği yapan, karar alma süreçlerinde katılım isteyen ve farklı görüşleri her zaman dikkate alanlar kişiler demokratik liderlik yaparlar.
Otokratik Liderlik
Liderin kararları tek başına aldığı, kontrol edici ve yönlendirici bir anlayışa sahip olduğu liderlik biçimidir.
Durumsal Liderlik
Liderin tarzını mevcut duruma göre şekillendirmeyi tercih ettiği liderlik yaklaşımıdır. Durumsal liderlik yönlendirici, destekleyici, katılımcı ve delege eden liderlik tarzlarını içerir ve duruma uygun olan tarz baskın hale gelir.
Vizyoner Liderlik
Belirli bir amaç, gelecek beklentisi ya da hedef doğrultusunda yönlendirme yapan liderlerin tarzı vizyoner liderlik ile açıklanır. İlham veren ve motive eden liderler vizyoner liderlik yaparlar.
Hizmetkar Liderlik
Liderin çevresindeki kişi ve/veya kişilere hizmet etmeyi amaçladığı liderlik tarzıdır. Topluluğun ihtiyaçları her zaman ön plandadır.
Otantik Liderlik
Liderin kendi değerleri ve beklentileriyle hareket ettiği, samimiyetin ve dürüstlüğün ön planda olduğu liderlik tarzıdır.
Liderlik Becerileri
Liderlik özellikler denildiği zaman karar verme, empati, motivasyon, problem çözme gibi farklı yetenekler gündem gelse de bir liderin var olmasının temelinde takipçileri vardır. Bu nedenle “liderlik özellikleri nelerdir?” sorusunu iki yönlü ele almak gerekir.
İyi bir liderin geleceğe dair gerçekçi izlenimleri ve çıkarımları olması beklenir. Bu sayede takipçilerinin nereye gitmesi gerektiğine dair net bir yol haritası çıkarır. Yol haritası tek başına bir işe yaramaz. İyi bir liderin çevresindekileri o yol haritasına sadık kalmalarını sağlayacak şekilde iyi iletişim kurması gerekir. Açık ve etkili iletişim liderlik becerileri arasında en önemlilerden birisidir.
İletişim becerisi iyi olan liderlerin takipçileri de fazla olur. Takipçi sayısının fazla olması ise liderin çevresindekileri motive etmesini gerektirir. Kalabalık topluluklarda bir kişinin enerjisinin ya da motivasyonun düşmesi tüm grubu etkileyebileceğinden motivasyon yeteneği de önemli liderlik becerileri arasında yer bulur.
İyi bir lider çevresindekilerin duygusal ihtiyaçlarını anlayarak onlarla empati kurduğu zaman öne çıkar. Liderlikte empati özelliği insanların kendilerini değerli hissetmelerinde etkilidir.
Liderlik becerileri arasında öne çıkan pek çok farklı beceri vardır. Bunları karar verme yeteneği, problem çözme yeteneği, uyum sağlayabilme yeteneği ve iş bölümü yapabilme yeteneği olarak sıralayabiliriz.
Tüm bu becerilerin toplamında ise iyi bir liderin takım çalışmasında da başarılı olması gerekir. Çünkü liderler takipçileri olmadan var olamazlar. Takipçileri tarafından desteklenmeyen daha iyisi için zorlanmayan lider, gerçek bir lider olamaz. Takipçileriyle iletişim kurmak için diz çöken liderler, onların gözünde yücelirler.
Liderlik Bir Süreç midir?
Liderlik çoğu zaman bir süreç olarak görülür. Sıra dışı ve acil durumlar haricinde hiç kimse aniden bir grubun ya da topluluğun lideri olmaz. Liderlik her zaman bir tercih olmak zorunda da değildir. Bazı durumlarda takipçiler davranışları ve yönlendirmeleriyle kişinin lider olmasını sağlar. Liderliğin her zaman çok yönlü bir kavram olduğunu, iyi bir lider olabilmenin hayatın pek çok alanında başarı için olmazsa olmaz olduğunu kabul etmek gerekir. Aile yaşamından sosyal ilişkilere, eğitimden kariyer yolcuğuna kadar hayatın her anında liderlik becerilerine ihtiyaç duyulur.
Hayatınızı adım adım kurgularken bir gün başta hayatınızın sonrasında da çevrenizin lideri olmak için doğru hamleler yapmanız gerekir. NEVŞAH Enstitüsü’nde dönüştürücü koçluk seansları; strateji ve mentorluk odaklı seminerler; duygusal, zihinsel ve ruhsal dönüşümler için hazırlanan özel eğitimler ile siz de yaşantınızın farkındalığı için o ilk ve en önemli adımı atabilirsiniz. Unutmayın kişinin kendine liderlik edebilmesi her şeyin ötesindedir.
