Stres Nedir? Hayatımızı Nasıl Etkiler?
Stres, hayatımızın bir parçasıdır. Her gün karşılaştığımız zorluklar, sorumluluklar, beklentiler ve değişimler stres kaynakları olarak adlandırabileceğimiz durumlar yaratır. Stres bizi harekete geçiren, performansımızı artıran ve hayatta kalmamızı sağlayan bir güç olabilir. Ancak stres, aynı zamanda bizi yoran, yıpratan ve sağlığımızı bozan bir etken de olabilir. Stresin hayatımızı nasıl etkilediği, stresle nasıl başa çıktığımız ve stresi nasıl yönettiğimiz ile ilgilidir. Stres, sadece zorlayıcı durumlarla sınırlı değildir. Aslında vücudun biyolojik ve psikolojik tepkilerinin bir sonucu olarak ortaya çıkan doğal bir yanıttır. “Stres nedir?” sorusu aslında ilk başta dışardan bakıldığında çok kolay cevaplanabilecek gibi gözükse de aslında herkes için oldukça karmaşık bir cevaba sahiptir.
Stres Nedir?
Stres temel olarak vücudun ve zihnin içerisinde bulunduğu çeşitli baskılara, zor durumlara ya da değişimlere verdiği tepkidir. Stres tepkisi bir kişinin normal işleyişini etkileyecek herhangi bir durumla ya da olayla ilgili olabilir. Stres tanımı yapılırken insan zihni genellikle olumsuza odaklanmaya eğilimdir. Ancak bazı olumlu olaylarda zihin ve vücut üzerinde baskıya yol açabilir. Evlilik, doğum, yeni bir eve taşınma ya da yeni bir işe başlama kişilerin stresli hissetmesine neden olabilmektedir. Bu noktada stresi daha kolay tanımlayabiliriz. Stresi, vücudumuzun sadece olumsuz olaylara verdiği tepki olarak tanımlamak yanlış bir tanımlamadır. Bu nedenle stresi ele alırken meydana gelen tüm değişiklikleri göz önünde bulundurmalıyız.
Stres Belirtileri
“Stres vücutta neler yapar?” cevabı birçok kişi tarafından merak edilen bir diğer sorudur. Stresin en önemli noktalarından birisi de belirtilerinin kişiden kişiye değişiklik göstermesidir. Genel olarak stresin belirtilerinden bahsetmek mümkün olsa da bu belirtilerin tamamı stres altında olan kişilerde gözükmez. Bununla beraber vücudun strese verdiği tepkiler gibi stresin de belirtileri çok çeşitlidir. Stres belirtileri fiziksel, duygusal, davranışsal ve zihinsel olmak üzere farklı kategorilerde değerlendirilir. Stresin boyutu da belirtinin şiddetine etki etmektedir. Genellikle aşırı stres altında olan kişilerde daha fazla stres belirtisi ortaya çıkar.
Stresin Fiziksel Belirtileri
Aşırı stres belirtileri arasında en sık rastlananlar fiziksel belirtilerdir. Ufak bir baskı altındayken bile stresin fiziksel belirtileri görülebilmektedir. Aşırı baskı ile beraber ilk olarak vücutta kalp atışları hızlanır. Bunun beraberinde solum hızında artış meydana gelir. Ancak bu artışa rağmen baskı altındaki kişiler nefes darlığı hisseder. Bunların dışında baş ağrısı, migren ağrısı, mide bulantısı, sindirim problemleri, kas ağrısı ve spazmları yaygın görülen fiziksel belirtilerdir. Ayrıca stres altındaki kişilerde terleme ve sıcak basması da görülen belirtiler arasında yer alır.
Stres Vücuda Ne Yapar?
“Stres neye yol açar?” sorusunun cevabı sadece fiziksel belirtiler ile sınırlı değildir. Stresin vücudumuz üzerinde çok daha farklı şekillerde etkisi söz konusudur. Sürekli gerginlik, huzursuzluk, depresif hissetme, çaresizlik, umutsuzluk, öfke, unutkanlık, kararsızlık, konsantrasyon bozukluğu, hızlı duygu değişiklikleri stresin vücutta neden olduğu duygusal değişikliklerden bazılarıdır. Stres gündelik hayattaki davranışlarımızı da etkiler. Stresli kişilerde uykusuzluk ya da aşırı uyuma problemi, iştah kaybı ya da aşırı yemek yeme, hareketsizlik, alkol kullanımı gibi davranış problemleri ortaya çıkar.
Stres Hayatımızda Neye Yol Açar?
Her ne kadar stres sadece olumsuz nedenlerden ortaya çıkmasa da hayatımızda sadece olumsuzluğa yol açar. “Stres neye yol açar?” sorusu özellikle kendimize sorduğumuzda cevaplaması zor sorulardan birisidir. Bu durum süreci daha karmaşık hale getirebilir. Stres hayatımızda sağlık sorunlarına, anksiyete ve depresyona, ilişki sorunlarına, uyku sorunlarına, yorgunluğa yol açar. Bununla beraber stres daha çok konsantre kaybı yaşamamıza neden olur. Hem günlük hem de profesyonel hayatımızda performans kayıpları meydana gelir. Bu da yaşam kalitemizin ciddi biçimde düşmesi demektir. Stresin uzun süre devam etmesi ve etkili bir şekilde yönetilememesi durumunda etkileri daha belirgin hale gelir. Stresin etkileri ile başa çıkmak için sağlıklı stres yönetimi tekniklerini öğrenmek ve uygulamak önemlidir.
Stres Çeşitleri
Stres son derece kompleks bir durumdur. Bu nedenle tek bir stres türünden bahsetmek mümkün değildir. Kronik stres, akut stres ve episodik akut stres olmak üzere üç farklı stres türünden bahsetmek mümkündür. Yaşamın büyük bir bölümünde travmaya maruz kalma sonucu ortaya çıkan umutsuzluk ve çaresizlik hissinin yol açtığı stres türü kronik strestir. Kronik streste süreklilik söz konusudur. Akut stres bir anda ortaya çıkan ve stres belirtilerini yoğun olarak hissettiğimiz stres türüdür. Akut stresin gün içerisinde sık sık tekrarlaması ise episodik akut strestir.
Stres ile Nasıl Baş Edebiliriz?
Stres ile baş etmenin tek bir yöntemi olmamakla birlikte kişilerin kendileri için en uygun yöntemi bulmaları elde edecekleri sonuç açısından önemlidir. Klasik vedik meditasyon, parasempatik sinir sistemini harekete geçirerek gevşemeyi sağlar, vücudun tamamen rahat ve stresten arınmış hissetmesine yardımcı olur. Nevşah Enstitüsü’nde kendinizi keşfetmek için vedik meditasyon üzerine kurslar ve birebir koçluk hizmeti alarak siz de sahip olduğunuz stresten kurtulabilir ve hayatınızın yönetimini elinize alabilirsiniz.
Hayatınızın her alanında size yol gösterecek, anda ve akışta kalmanızı sağlayacak nefes eğitimleriyle de stresinizi kontrol etmeyi öğrenebilir ve nefesinizin kalitesiyle birlikte hayatınızın kalitesini de artırabilirsiniz. Olağanüstü sağlığın formülü olan nefesi kullanmayı öğrenmek için Olağanüstü Sağlık Sistemi’ne kaydolabilirsiniz.
